maandag 23 april 2012

Wie het laatst slacht, slacht het best

Kill your darlings. Kent u die term? Het is schrijversjargon voor het schrappen van je allerdierbaarste zinnen, omdat die de inhoud zouden verzwakken. Zinnen waar je als een moederkloek op heb zitten broeden, die je schrijvershart met trots doen opzwellen als je ze terugleest. Bellettrie waarmee je dacht tot de literaire elite toegelaten te worden, je opstap naar de eeuwige roem.

Niet minder dan verliefd was ik. Op mijn eigen tekst. Starend naar die mysterieuze donkerblauwe rivier van inkt die door het maagdelijk wit papieren landschap kronkelde, voelde ik mij eindelijk de titel van schrijver waardig. Maar liefde maakt blind. Mijn mooischrijverij ging ten koste van spanningsboog en thematiek en heeft mijn manuscript tot de pijnbank veroordeeld. Voor de zoveelste keer gaat het mes in de tekst. 
Memoire 2001-02 by Georgia Russell

Is het boek dan nooit klaar? Volgens mij sta ik straks, als het in de winkel ligt nog met een potloodje bij de kassa enkele woordjes te verbeteren, of erger nog: bij de lezer thuis.
Ding dong. ‘Goedenavond, u hebt een boek van mij gekocht, maar in hoofdstuk vier kunnen sommige passages toch vloeiender en die epiloog moet echt puntiger, dus mag ik even binnenkomen?’


Om dergelijke taferelen te voorkomen hanteer ik als wapen de Elsschotproef, genoemd naar de Vlaamse schrijver Willem Elsschot die ter verhoging van de leesbaarheid het volgende aanbeval:


Vermijd passieve taal en het nietszeggende 'men'. Gebruik niet teveel hulpwerkwoorden zoals zouden, kunnen, of hebben. Schrap formele en ambtelijke taal en concretiseer weinig zeggende woorden. Vermijd dubbele ontkenningen en vervang het negatieve aandoende 'maar' door 'en', 'ook' of 'bovendien'. Ga niet langs 'af', u krijgt geen 200 gulden!

Kill your darlings dus. Nou ik kan u zeggen, Schopman slacht. Weg wollige metaforen, weg gekunstelde constructies. Welkom heldere dialogen, welkom kernachtige zinnen. Want wie het laatst slacht, slacht het best.


                                    Oh, the pen is truely mightier than the sword!

Ria Schopman is Growing A Book called Alea